Algemeen nieuws

< VorigeAfbeelding 1 van 1Volgende >

Artist impression  an de lokalisatie van FRB 180916.J0158+65 (ook bekend als R3) in zijn gast-sterrenstelsel SDSS J015800.28+654253.0. De afbeelding van het gast-sterrenstelsel komt van de Gemini-North-telescoop op Mauna Kea in Hawaï. Credits: Danielle Futselaar

Telescopen van het European VLBI Network hebben een repeterende snelle radioflits waargenomen, afkomstig uit een spiraalvormig sterrenstelsel zoals het onze. Deze fast radio burst (FRB) is de dichtstbijzijnde die ooit is gelokaliseerd, en is aangetroffen in een omgeving die radicaal afwijkt van die van eerdere flitsen.

Door deze ontdekking moeten astronomen, waaronder Jason Hessels en Kenzie Nimmo van de Universiteit van Amsterdam, hun ideeën over de oorsprong van de geheimzinnige extragalactische signalen opnieuw bijstellen. Het resultaat werd bekendgemaakt op een bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) in Honolulu, Hawaï, VS en is gepubliceerd in Nature.

Raadsel
Het is voor astronomen een raadsel waar de korte, hevige uitbarstingen van radiostraling vandaan komen. Hoewel deze uitbarstingen maar eenduizendste van een seconde duren, zijn er tot nu toe al honderden gedetecteerd. Van slechts vier FRB's is de exacte bron bekend.

In 2016 werd vastgesteld dat een van deze vier gelokaliseerde bronnen zich op onvoorspelbare wijze herhaalde. De betreffende radioflitsen kwam steeds uit de richting van hetzelfde stukje hemel. Sindsdien maken onderzoekers onderscheid tussen FRB's waarvan slechts één uitbarsting is waargenomen (niet-repeterende) en die waarvan meerdere radioflitsen zijn geregistreerd (repeterende).

Extreme omstandigheden
‘De meervoudige flitsen die we van de eerste repeterende FRB hebben gezien, kwamen voort uit heel specifieke en extreme omstandigheden in een heel klein (dwerg)sterrenstelsel,' zegt Benito Marcote van het Joint Institute for VLBI ERIC en hoofdauteur van het huidige artikel. ‘Die ontdekking vormde het eerste stukje van de puzzel, maar riep meer vragen op dan zij beantwoordde, zoals de vraag of er een fundamenteel verschil bestaat tussen repeterende en niet-repeterende FRB's. En nu hebben we een tweede repeterende FRB gelokaliseerd, die onze eerdere ideeën over wat de bron van deze radioflitsen kan zijn weer in twijfel trekt.'

Op 19 juni 2019 deden acht telescopen van het European VLBI Network (EVN) gelijktijdige waarnemingen van een radiobron die bekendstaat als FRB 180916.J0158+65. Deze bron was al in 2018 ontdekt met de CHIME-telescoop in Canada, en dat stelde het team onder leiding van Marcote in staat om met het EVN met zeer hoge resolutie naar FRB 180916.J0158+65 te kijken. In de loop van vijf uur namen de onderzoekers vier radioflitsen waar, die stuk voor stuk minder dan tweeduizendste van een seconde duurden. De hoge resolutie werd bereikt door de combinatie van radiotelescopen, verspreid over de wereld. Dankzij deze techniek, die Very Long Baseline Interferometry (VLBI) wordt genoemd, konden ze vaststellen dat de radioflitsen allemaal afkomstig waren uit een gebied aan de hemel van slechts ongeveer zeven lichtjaar groot. Deze lokalisatie is vergelijkbaar met het vanaf de aarde opsporen van een mens op de maan.

Met behulp van deze locatie kon het team waarnemingen doen met een van de grootste optische telescopen ter wereld, de 8-meter Gemini North op Mauna Kea (Hawaï). Door de omgeving van de bron te onderzoeken stelden de astronomen vast dat de radioflitsen afkomstig zijn uit een spiraalstelsel (SDSS J015800.28+654253.0) dat 500 miljoen lichtjaar van de aarde is verwijderd, en - meer specifiek - uit een gebied in dat stelsel waar veel stervorming plaatsvindt.

Compleet anders
‘De gevonden locatie is compleet anders dan die van de eerder gelokaliseerde repeterende FRB, maar verschilt ook van alle andere onderzochte FRB's,' legt Kenzie Nimmo, promovendus aan de Universiteit van Amsterdam, uit. ‘De verschillen tussen repeterende en niet-repeterende snelle radioflitsen zijn dus minder duidelijk, en we denken nu dat deze verschijnselen niet gebonden zijn aan een specifiek type sterrenstelsel of omgeving. Het zou zomaar kunnen zijn dat FRB's op een grote verscheidenheid aan locaties in het heelal kunnen optreden en alleen specifieke omstandigheden vereisen om waarneembaar te zijn.'

Hoewel het huidige onderzoek eerdere aannames in twijfel trekt, is deze FRB de meest nabije die ooit is waargenomen. Dat stelt astronomen in de gelegenheid om dit verschijnsel gedetailleerder dan ooit te onderzoeken.

Afdrukken | Mail door

Meer algemeen nieuws

> Waarschuwingssysteem voor ...
> KU Leuven-onderzoekers vin...
Toon volledig overzicht

Column / Opinie

Loop naar de maan?

Het M-woord, cleanrooms en de lekker-werk-frustratie

Hoe random is random?

Toon alle columns / opinies

lees e-totaal digitaal

Lees hier de meest recente editie van e-totaal magazine!
U scrollt eenvoudig door de verschillende artikelen en via de actieve hyperlinks komt u direct in contact met de verschillende leveranciers en adverteerders.

Veel leesplezier!

Wilt u de papieren editie gratis ontvangen, vul dan uw gegevens in via het contact formulier .

Vacature

ASML
Group Leader Electronics and Software Development ASML Delft
Do you take the lead in getting technical issues solved and are you able to inspire people? Do you see the big picture without missing the important details and are you capable to deploy complex electrical and software projects? Then you might be the one to join ASML's Delft department.
Click on this link for more information.

advertorial

De verregaande miniaturisatie van draadloze communicatiemodules en hun steeds lagere prijzen zorgen ervoor dat radiotransmissiemodules tegenwoordig bijna overal te vinden zijn. Desalniettemin is integratie ervan in een ledvoeding zeer innovatief en biedt ongekend gemak bij het maken van verlichtingssystemen. Als we hier een populaire standaard voor gegevensoverdracht aan toevoegen zoals Bluetooth, krijgen we de mogelijkheid om functionele, unieke en met behulp van populaire apparaten eenvoudig te beheren en te controleren verlichtingssystemen te creëren voor gebouwen, hallen, ruimtes etc.

Nieuwsbrief

Ontvang wekelijks het laatste nieuws uit uw vakgebied. Meld u hier aan voor de gratis nieuwsbrief. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van het verschijnen van de nieuwe
e-zines.

Corona-crisis

Ondernemersinformatie over de Corona-crisis
Speciaal voor ondernemers, bedrijven en zzp'ers is er specifieke informatie omtrent de Corona-crisis te vinden (over o.a. de verschillende pakketten aan noodmaatregelen die het kabinet getroffen heeft).
Websites met meer informatie: 

• Rijksoverheid
• FHI
• Brainport Eindhoven
• Kamer van Koophandel
• Coronavirus en internationaal ondernemen
• Belastingdienst
• mkb
• kvk
• vng
• vno-ncw
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• FEDA
• Koninklijke Metaalunie

Bedrijf in beeld

Bent u vodoende vertrouwd met PCB-ontwerp?

AVE Added Value Electronics

Agenda

Klik hier voor de complete agenda.