Micrometers grote, zelfvoortstuwende bolletjes zwemmen sneller op een ondergrond van waterafstotende siliconen dan op water-aantrekkend glas of polyetheen. 'Bijna niemand had erbij stilgestaan dat de ondergrond ertoe doet', zegt ontdekker Stefania Ketzetzi, die het effect ontdekte, onderzocht en verklaarde. Ze publiceerde erover in het vakblad Physical Review Letters.
'Die ontdekking was eigenlijk toeval', zegt Ketzetzi, onderzoeker in de groep van Daniela Kraft. Ze doet onderzoek naar 'zwemmers': colloïdedeeltjes van enkele micrometers doorsnee die voor precies de helft zijn gecoat met een laagje platina.
Kleine raketjes
Als je zulke deeltjes in een oplossing van waterstofperoxide gooit, werkt het platina als katalysator. Die zet het waterstofperoxide om in water en zuurstof. Het ontstaan van die reactieproducten aan één kant van het deeltje stuwt het deeltje voort als een klein raketje. Zulke deeltjes worden actieve deeltjes genoemd; onderzoekers hopen ze in de toekomst te gebruiken als onderdelen van microrobots.
'Ik stuitte op dit effect toen ik aan een project werkte waar ik een ondergrond gebruikte van glas met een polymeercoating', zegt Ketzetzi over de publicatie in Physical Review Letters . 'Die zijn erg hydrofiel. Het viel me op dat de zwemmers veel trager waren. Waarom?' In overleg met groepsleider Kraft besloot Ketzetzi er dieper in te duiken.
Siliconen
Systematisch controleerden de onderzoekers of de elektrische lading van de ondergrond ertoe doet, maar dat leverde geen duidelijk resultaat op. Ook de ruwheid van de ondergrond leek niet veel uit te maken. Toen besloot Ketzetzi ondergronden met een verschillende waterafstotendheid te testen: het super-hydrofobe polydimethylsiloxaan ('siliconen') tegenover glas en polyetheen, bekend van boterhamzakjes. Het bleek dat dit het verschil maakt: de raketjes haalden op siliconen een snelheid van 2,8 micrometer per seconde, tegenover 1 micrometer per seconde op de andere ondergronden.
Hoe waterafstotend een oppervlak is, wordt gemeten in de contacthoek, de hoek die de rand van een waterdruppel maakt met het oppervlak. In hydrofiele oppervlakken spreidt de druppel zich plat uit op het oppervlak en is de contacthoek heel klein. Bij extreem hydrofobe oppervlakken, waarop waterdruppels soms als een bolletje blijven liggen, is de contacthoek juist groot. De onderzoekers zagen dat gelijke contacthoeken gelijke snelheden opleverden. Een hogere contacthoek betekent een hogere snelheid.
Toen was het tijd voor een verklaring, die werd gevonden met hulp van theoretisch natuurkundige Joost de Graaf van de Universiteit Utrecht. De contacthoek is gerelateerd aan de glibberigheid van de ondergrond: hoe groter de contacthoek, hoe glibberiger de ondergrond, en hoe gemakkelijker vloeistof langs die ondergrond stroomt.
Glibberigheid
'De glibberigheid van de ondergrond beïnvloedt de snelheid', zegt Ketzetzi. De voortstuwing komt namelijk door het stromen van vloeistof rond het deeltje. Als dat deeltje over een ondergrond beweegt, zal een deel van die stroming tussen het deeltje en het oppervlak stromen. Dat gaat gemakkelijker bij glibberige, waterafstotende oppervlakken. Bij hydrofiele oppervlakken voelt het water meer weerstand, dus is het moeilijker voor de stromingen om tussen deeltje en oppervlak te bewegen. Dit zal de voorstuwing van het deeltje inderen, en dus wordt de snelheid lager boven hydrofiele ondergronden.
Advertentie
Handlingsrobot vervangt menskracht in wortelindustrie
Batchgrootte 1 en klaar voor montage en gebruik
Oude accu nog steeds commercieel bruikbaar
Sterke trillingskracht voor beter gevoel
CO2 -meting, ventilatie en COVID-19
Advertentie
5G voor uw project?
5G is er, maar wanneer kunnen we echt beginnen?
Wat zijn de actuele mogelijkheden van 5G-communicatie? ACAL BFi en Sierra Wireless bekeken dit als IoT-professionals. Zij ondersteunen een groeiend aantal projecten en adviseren hun klanten bij de keuzemogelijkheden.
Lees verder
Een optische kabel is een kabeltype waarin de drager van de verzonden gegevens een lichtgolf is. Wat is er nog meer waard om te weten?
Lees verder
Lees hier de meest recente editie van e-totaal magazine!
U scrollt eenvoudig door de verschillende artikelen en via de actieve hyperlinks komt u direct in contact met de verschillende leveranciers en adverteerders.
Veel leesplezier!
Wilt u de papieren editie gratis ontvangen, vul dan uw gegevens in via het contact formulier .
RS Components:
Als de winkel om de hoek
RS Components neemt veel werk uit handen
Transfer Multisort Elektronik:
Leds voor sterilisatie met UV-C-licht
Siemens Nederlands N.V.
Lead Engineer Electrical
Meer informatie
ASML
Group Leader Electronics and Software Development ASML Delft
Click on this link for more information.
Ontvang wekelijks het laatste nieuws uit uw vakgebied. Meld u hier aan voor de gratis nieuwsbrief. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van het verschijnen van de nieuwe
e-zines.
Ondernemersinformatie over de Corona-crisis
Speciaal voor ondernemers, bedrijven en zzp'ers is er specifieke informatie omtrent de Corona-crisis te vinden (over o.a. de verschillende pakketten aan noodmaatregelen die het kabinet getroffen heeft).
Websites met meer informatie: