Algemeen nieuws

< VorigeAfbeelding 1 van 1Volgende >

Jelle Sleeboom ontwikkelde tijdens zijn promotie-onderzoek kleine chips met kankercellen die het menselijk lichaam nabootsen.

Bijna 1 op de 6 sterfgevallen wereldwijd wordt veroorzaakt door kanker. Het meest dodelijk is echter niet de primaire tumor, maar het uitzaaien ervan. Het bestuderen van deze ‘metastase' in mensen is lastig, daarom ontwikkelde Jelle Sleeboom tijdens zijn promotie-onderzoek kleine chips met kankercellen die het menselijk lichaam nabootsen. Zijn technieken helpen om kankeruitzaaiing beter te begrijpen. Hij promoveert 29 september.

Het onderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen is meestal gericht op het aanvallen van de snel delende kankercellen. Het gaat echter pas echt mis als de kankercellen zich naar andere organen verplaatsen, iets dat we metastase noemen. Metastase is nog grotendeels onbegrepen, waardoor het ook nog niet goed voorkomen of behandeld kan worden.

Lastig te volgen
Onderzoeken hoe metastase werkt in mensen is heel lastig, omdat het op heel kleine schaal plaatsvindt. Slechts één of enkele kankercellen hoeven zich los te maken van de tumor, de bloedcirculatie in te gaan, en zich ergens anders te nestelen. Dit is lastig om te volgen.

"Wat het begrip van metastase nog lastiger maakt is dat kankercellen niet zelfstandig uitzaaien, maar op allerlei manieren worden beïnvloed door hun omgeving", zegt Sleeboom. Deze omgeving van de primaire tumor wordt ook wel de tumor micro-omgeving genoemd. In de tumor micro-omgeving is er vaak een lage hoeveelheid zuurstof, waardoor er in en rondom de tumor een verloop van lage naar hoge zuurstofconcentratie ontstaat, die de kankercellen kan sturen.

Ook worden kankercellen beïnvloed door de extracellulaire matrix, een vezelachtig netwerk van eiwitten om cellen heen, dat weefsels structuur en stevigheid geeft. In tumoren verandert de stevigheid en vezelstructuur van deze matrix, wat de uitzaaiing van kanker kan beïnvloeden.

Kleine apparaatjes
In dit onderzoek ontwikkelde Sleeboom methoden om de invloed van zuurstof en de extracellulaire matrix te onderzoeken buiten het menselijk lichaam. Op basis van de microfluïdica, de wetenschap van het manipuleren van vloeistoffen op kleine schaal, ontwikkelde hij kleine apparaatjes die hij kon laten lijken op de tumor micro-omgeving.

In deze apparaatjes, die chips worden genoemd, kweekte hij kankercellen in kleine vloeistofkanaaltjes en kamertjes. "Dit doet de kankercellen geloven dat ze in een mens zitten", zegt Sleeboom. "Het grote verschil is dat deze chips controle geven over de tumor micro-omgeving, waardoor het effect van de verschillende factoren op kankercellen systematisch onderzocht kan worden." Deze technologie staat wereldwijd bekend als ‘Cancer-on-a-chip'.

Om het effect van zuurstofverloop te onderzoeken, ontwikkelde Sleeboom eerst een chip waarin hij het zuurstofverloop kon beheersen. In deze chip kon hij kankercellen volgen, en liet hij zien dat een bepaald type borstkankercel aangetrokken wordt door lagere zuurstofconcentraties. Sleeboom: "Dat is verassend, omdat men verwacht dat kankercellen juist méér zuurstof zouden opzoeken."

"Dit kan ons mogelijk meer leren over het gedrag in mensen. Vervolgens hebben we deze techniek verder ontwikkeld, zodat we kunnen nagaan of we ditzelfde gedrag ook zien als de cellen in een extracellulaire matrix zitten."

Invasie
Specifiek werkte Sleeboom aan een realistischere extracellulaire matrix dan tot nu toe wordt toegepast in het onderzoek, beter lijkend op de matrix zoals die er uit ziet vóórdat kankercellen zich losmaken van de primaire tumor. Als kankercellen zich losmaken, moeten ze in het echt door een dun membraan heen breken, wat invasie genoemd wordt.

Sleeboom ontwikkelde een methode om kankercellen met zo'n membraan te omringen, voordat hij de cellen in de extracellulaire matrix stopt. Zo kon hij de eerste stap van metastase volgen: invasie. De methode geeft onderzoekers de mogelijkheid om dit proces verder te onderzoeken, door bijvoorbeeld de samenstelling van de matrix te variëren.

"De technieken die we hebben ontwikkeld dragen bij aan de verdere ontwikkeling van ‘Cancer-on-a-chip' en leiden er hopelijk in de toekomst toe dat we kankeruitzaaiing beter begrijpen, of zelfs kunnen voorkomen", aldus Sleeboom. 

Afdrukken | Mail door

Meer algemeen nieuws

> € 500.000 beschikbaar vo...
> 1.8 miljoen voor onderzoek...
Toon volledig overzicht

Column / Opinie

Gaan we open?

De grote sprong?

De zin van goede specificaties en beschrijvingen

Toon alle columns / opinies

advertorial

RS Components is meer dan een webshop

Whitepaper

De rol van sensoren in IIoT
Sensoren zijn een sleuteltechnologie geworden. Lees in deze gratis whitepaper alles over de cruciale rol van slimme sensoren in het Industrial Internet of Things en lees meer over IIoT op de themapagina van RS Components.

Advertorial

DC-spanningsomvormer - welke te kiezen?
Omvormer, spanningsdeler, lineaire stabilisator - wat moet ik kiezen?
Lees verder

advertorial

Verwen jezelf met een GRATIS Fluke 
Je verdient iets extra's na een moeilijke periode.
Als je dit voorjaar een Fluke-instrument via een erkende distributeur koopt, ontvang je een gratis Fluke-instrument!
kijk snel op www.fluke.nl/freefluke

lees e-totaal digitaal

Lees hier de meest recente editie van e-totaal magazine!
U scrollt eenvoudig door de verschillende artikelen en via de actieve hyperlinks komt u direct in contact met de verschillende leveranciers en adverteerders.

Veel leesplezier!

Wilt u de papieren editie gratis ontvangen, vul dan uw gegevens in via het contact formulier .

Advertorials

Binder Nederland B.V.
M16-connectoren
De perfecte oplossing voor toepassingen die veel contacten vereisen

Acal BFi:
5G voor uw project?
5G is er, maar wanneer kunnen we echt beginnen?

Transfer Multisort Elektronik:
Optische kabel - alles wat u moet weten

RS Components Nederland:
Als de winkel om de hoek
RS Components neemt veel werk uit handen

Transfer Multisort Elektronik:
Leds voor sterilisatie met UV-C-licht

Vacatures

Siemens Nederlands N.V.
Lead Engineer Electrical 
Meer informatie

Bedrijf in beeld

Bent u voldoende vertrouwd met PCB-ontwerp?

AVE Added Value Electronics

Nieuwsbrief

Ontvang wekelijks het laatste nieuws uit uw vakgebied. Meld u hier aan voor de gratis nieuwsbrief. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van het verschijnen van de nieuwe
e-zines.

Corona-crisis

Ondernemersinformatie over de Corona-crisis
Speciaal voor ondernemers, bedrijven en zzp'ers is er specifieke informatie omtrent de Corona-crisis te vinden (over o.a. de verschillende pakketten aan noodmaatregelen die het kabinet getroffen heeft).
Websites met meer informatie: 

• Rijksoverheid
• FHI
• Brainport Eindhoven
• Kamer van Koophandel
• Coronavirus en internationaal ondernemen
• Belastingdienst
• mkb
• kvk
• vng
• vno-ncw
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• FEDA
• Koninklijke Metaalunie

Agenda

Klik hier voor de complete agenda.