Algemeen nieuws

< VorigeAfbeelding 1 van 1Volgende >

Jelle Sleeboom ontwikkelde tijdens zijn promotie-onderzoek kleine chips met kankercellen die het menselijk lichaam nabootsen.

Bijna 1 op de 6 sterfgevallen wereldwijd wordt veroorzaakt door kanker. Het meest dodelijk is echter niet de primaire tumor, maar het uitzaaien ervan. Het bestuderen van deze ‘metastase' in mensen is lastig, daarom ontwikkelde Jelle Sleeboom tijdens zijn promotie-onderzoek kleine chips met kankercellen die het menselijk lichaam nabootsen. Zijn technieken helpen om kankeruitzaaiing beter te begrijpen. Hij promoveert 29 september.

Het onderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen is meestal gericht op het aanvallen van de snel delende kankercellen. Het gaat echter pas echt mis als de kankercellen zich naar andere organen verplaatsen, iets dat we metastase noemen. Metastase is nog grotendeels onbegrepen, waardoor het ook nog niet goed voorkomen of behandeld kan worden.

Lastig te volgen
Onderzoeken hoe metastase werkt in mensen is heel lastig, omdat het op heel kleine schaal plaatsvindt. Slechts één of enkele kankercellen hoeven zich los te maken van de tumor, de bloedcirculatie in te gaan, en zich ergens anders te nestelen. Dit is lastig om te volgen.

"Wat het begrip van metastase nog lastiger maakt is dat kankercellen niet zelfstandig uitzaaien, maar op allerlei manieren worden beïnvloed door hun omgeving", zegt Sleeboom. Deze omgeving van de primaire tumor wordt ook wel de tumor micro-omgeving genoemd. In de tumor micro-omgeving is er vaak een lage hoeveelheid zuurstof, waardoor er in en rondom de tumor een verloop van lage naar hoge zuurstofconcentratie ontstaat, die de kankercellen kan sturen.

Ook worden kankercellen beïnvloed door de extracellulaire matrix, een vezelachtig netwerk van eiwitten om cellen heen, dat weefsels structuur en stevigheid geeft. In tumoren verandert de stevigheid en vezelstructuur van deze matrix, wat de uitzaaiing van kanker kan beïnvloeden.

Kleine apparaatjes
In dit onderzoek ontwikkelde Sleeboom methoden om de invloed van zuurstof en de extracellulaire matrix te onderzoeken buiten het menselijk lichaam. Op basis van de microfluïdica, de wetenschap van het manipuleren van vloeistoffen op kleine schaal, ontwikkelde hij kleine apparaatjes die hij kon laten lijken op de tumor micro-omgeving.

In deze apparaatjes, die chips worden genoemd, kweekte hij kankercellen in kleine vloeistofkanaaltjes en kamertjes. "Dit doet de kankercellen geloven dat ze in een mens zitten", zegt Sleeboom. "Het grote verschil is dat deze chips controle geven over de tumor micro-omgeving, waardoor het effect van de verschillende factoren op kankercellen systematisch onderzocht kan worden." Deze technologie staat wereldwijd bekend als ‘Cancer-on-a-chip'.

Om het effect van zuurstofverloop te onderzoeken, ontwikkelde Sleeboom eerst een chip waarin hij het zuurstofverloop kon beheersen. In deze chip kon hij kankercellen volgen, en liet hij zien dat een bepaald type borstkankercel aangetrokken wordt door lagere zuurstofconcentraties. Sleeboom: "Dat is verassend, omdat men verwacht dat kankercellen juist méér zuurstof zouden opzoeken."

"Dit kan ons mogelijk meer leren over het gedrag in mensen. Vervolgens hebben we deze techniek verder ontwikkeld, zodat we kunnen nagaan of we ditzelfde gedrag ook zien als de cellen in een extracellulaire matrix zitten."

Invasie
Specifiek werkte Sleeboom aan een realistischere extracellulaire matrix dan tot nu toe wordt toegepast in het onderzoek, beter lijkend op de matrix zoals die er uit ziet vóórdat kankercellen zich losmaken van de primaire tumor. Als kankercellen zich losmaken, moeten ze in het echt door een dun membraan heen breken, wat invasie genoemd wordt.

Sleeboom ontwikkelde een methode om kankercellen met zo'n membraan te omringen, voordat hij de cellen in de extracellulaire matrix stopt. Zo kon hij de eerste stap van metastase volgen: invasie. De methode geeft onderzoekers de mogelijkheid om dit proces verder te onderzoeken, door bijvoorbeeld de samenstelling van de matrix te variëren.

"De technieken die we hebben ontwikkeld dragen bij aan de verdere ontwikkeling van ‘Cancer-on-a-chip' en leiden er hopelijk in de toekomst toe dat we kankeruitzaaiing beter begrijpen, of zelfs kunnen voorkomen", aldus Sleeboom. 

Afdrukken | Mail door

Meer algemeen nieuws

> FME: Innovatie moet nu ech...
> VDL Groep neemt tbp electr...
Toon volledig overzicht

Column / Opinie

Het goede aan wetenschap is dat het waar is, of je er nu in gelooft of niet

Licht na het algoritme

Eindelijk 2021?

Toon alle columns / opinies

Advertorial

Als de winkel om de hoek
RS Components neemt veel werk uit handen
Garages zijn goede plekken om een bedrijf te beginnen, tenminste als je kijkt naar de geschiedenis van een aantal grote bedrijven van vandaag de dag. Ongeveer in dezelfde tijd als de geboorte van Silicon Vally in de USA, en wel in 1937, ontstond er in een Engelse garage een  bedrijfje dat zich specialiseerde in het leveren van onderdelen aan reparateurs van radio's. "A replacement for every job and a 24 hours' service on top of it!" was in 1937 de basis en vandaag de dag zijn dit nog altijd de pijlers waar het bedrijf op rust, al is er wel wat veranderd.
Lees verder >>

Vacatures

TNO - Locatie Eindhoven
TECHNICAL CONSULTANT SMART INDUSTRY
Smart Industry is dé cruciale ICT ontwikkeling van onze industrie voor een verdere productiviteitsstijging. Wil jij jouw ICT-kennis en bedrijfskundig inzicht inzetten om te helpen? Reageer dan nu!  

Siemens Nederlands N.V.
Lead Engineer Electrical
Als Lead Engineer Electrical ben jij verantwoordelijk voor de engineering en realisatie van onze uitdagende projecten op het gebied van energiedistributie in de datacenterbranche. Jij draagt zorg voor de technische oplossing. Je voert het werk gedeeltelijk zelf uit en bent daarnaast verantwoordelijk voor het aansturen van de engineers binnen het projectteam. Meer informatie

ASML
Group Leader Electronics and Software Development ASML Delft
Do you take the lead in getting technical issues solved and are you able to inspire people? Do you see the big picture without missing the important details and are you capable to deploy complex electrical and software projects? Then you might be the one to join ASML's Delft department.
Click on this link for more information.

Bedrijf in beeld

Bent u voldoende vertrouwd met PCB-ontwerp?

AVE Added Value Electronics

advertorial

Terwijl de coronavirus-pandemie zich over de hele wereld verspreidt, vragen we ons steeds meer af hoe we onszelf en anderen thuis, op het werk of op andere ontmoetingsplaatsen veilig kunnen houden. Het desinfecteren en steriliseren van alle kamers waarin we verblijven en de objecten die we gebruiken met vloeistoffen op alcoholbasis is mogelijk, maar praktisch onmogelijk. Het is onmogelijk om elke plek te bereiken of simpelweg zijn niet alle oppervlakken en materialen geschikt om te bevochtigen. Kunnen de verworvenheden van moderne technologie op de een of andere manier bijdragen tot een verhoging van het veiligheidsniveau in onze omgeving?

lees e-totaal digitaal

Lees hier de meest recente editie van e-totaal magazine!
U scrollt eenvoudig door de verschillende artikelen en via de actieve hyperlinks komt u direct in contact met de verschillende leveranciers en adverteerders.

Veel leesplezier!

Wilt u de papieren editie gratis ontvangen, vul dan uw gegevens in via het contact formulier .

Nieuwsbrief

Ontvang wekelijks het laatste nieuws uit uw vakgebied. Meld u hier aan voor de gratis nieuwsbrief. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van het verschijnen van de nieuwe
e-zines.

Corona-crisis

Ondernemersinformatie over de Corona-crisis
Speciaal voor ondernemers, bedrijven en zzp'ers is er specifieke informatie omtrent de Corona-crisis te vinden (over o.a. de verschillende pakketten aan noodmaatregelen die het kabinet getroffen heeft).
Websites met meer informatie: 

• Rijksoverheid
• FHI
• Brainport Eindhoven
• Kamer van Koophandel
• Coronavirus en internationaal ondernemen
• Belastingdienst
• mkb
• kvk
• vng
• vno-ncw
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• FEDA
• Koninklijke Metaalunie

Agenda

Klik hier voor de complete agenda.