Op weg naar nieuwe elektronica

Elektronica zoals het brein werkt, atomen die veel sneller bewegen dan gedacht en supergeleidende nanostructuren voor zuinige chips. Drie vernieuwende UT-projecten die door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) zijn gehonoreerd.

Vijf voorstellen honoreerde NWO in totaal, drie komen van de UT. In totaal is er ruim twee miljoen beschikbaar: het zijn relatief kleine projecten voor fundamentele fysica met een toepassing aan de horizon. In het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie van de UT werken onderzoekers aan de nieuwe generatie ‘unconventional’ elektronica.

Evolutionaire elektronica
Wilfred van der Wiel en Peter Bobbert, NanoElectronics
In dit project gaan de onderzoekers een radicaal nieuwe methode inzetten om schaalbare elektronische circuits te maken, geïnspireerd op het brein . De onderzoekers maken gebruik van wanordelijke, ‘ontwerploze’ netwerken van nanomateriaal in plaats van standaard elektronische componenten. Met dit materiaal willen zij via kunstmatige evolutie complexe problemen efficiënt oplossen.

Trajectcontrole voor ultrasnelle atomen
Arie van Houselt, Physics of Interfaces and Nanomaterials
Atomen op een vast oppervlak verplaatsen zich normaliter door diffusie: rondreizende atomen springen over de oppervlakteatomen heen. Recent onderzoek wijst uit dat dat miljarden atomen collectief heel veel sneller kunnen bewegen dan volgt uit de diffusietheorie. Dit flitsende onderzoek behelst een trajectcontrole met een bijzondere elektronenmicroscoop.

Dynamische faseovergangen voor energiezuinige elektronica
Hans Hilgenkamp, Interfaces and Correlated Electrons
Een gedetailleerde studie van elektronische faseovergangen, zoals de overgang van een isolerende naar een geleidende fase onder invloed van een aangelegde elektrische spanning, wordt vaak bemoeilijkt door defecten in de materialen. Door gebruik te maken van defectvrije supergeleidende nanostructuren kunnen interessante materiaalsystemen, zoals bijv. Mott-isolatoren, worden nagebootst. Daarbij kunnen kristallijne configuraties worden bestudeerd die in echte materialen (nog) niet makkelijk te realiseren zijn. Dit project, waarin experimentele en theoretische studies hand in hand gaan, is van belang voor de ontwikkeling van nieuwe concepten en materialen voor energiezuinige elektronica.