Tachtigjarige vestigt zijn vijfde wereldrecord hoofdrekenen

Willem Bouman (Foto: Bart van Overbeeke)

Een alfaman met het talent om te rekenen, noemt hij zichzelf. Dat talent brengt volgens hem ook met zich mee dat er “dingen geprobeerd moeten worden”. Vandaar deze poging tot weer een bijzondere rekenprestatie: tien keer een getal van vijf cijfers uitschrijven als de som van vier kwadraten. Die kan in het rijtje bij Boumans vier andere records, waaronder ‘opgaande delingen’ en ‘vier opeenvolgende priemgetallen berekenen uit een getal van 16 cijfers’.

In 2009 was Bouman al eens te gast bij een algemeen wiskunde-colloquium aan de TU/e en trok hij de derdemachtswortel uit een achttiencijferig getal. Hij leerde die dag TU/e-docent Benne de Weger kennen en sindsdien hebben ze regelmatig contact. Dus toen Bouman een locatie zocht om een nieuw record te vestigen, was die snel gevonden aan de TU/e.

Het record wordt bijgeschreven op de site recordholders.org . Die site is volgens De Weger van een andere orde dan Guinness World Records. “Ze hebben in ieder geval goede aandacht voor reken-records, wat ik toch wel een wat andere categorie vind dan de hoeveelheid balpennen die iemand verzamelt.” Samen met collega Michiel Hochstenbach neemt De Weger deze maandag de rol van scheidsrechter op zich.

Precisie
Het gaat er niet om dat Bouman zo snel mogelijk rekent. “Tijd is het minst belangrijk”, zegt hij, “het gaat om precisie”. De Weger en Hochstenbach stelden twee sets van tien opgaven voor hem samen, met hulp van het rekenprogramma Mathematica. Zo heeft Bouman twee kansen om tien sommen achter elkaar goed te hebben. Pas na afloop van het rekenen – uit het hoofd, alleen de antwoorden schrijft hij op – komt de uitslag.

Wanneer bij som 7 in de eerste set Boumans antwoord fout blijkt, houdt het publiek de adem in. Het wordt even spannend, tot blijkt dat in de tweede reeks van tien sommen geen fout antwoord zit. De recordpoging is geklokt op 4:54,77 min.

Bouman verklaart zijn fout als volgt: “Dit is een zogenaamde jaagfout. Je verdoet je wel een keer. Maar ja, er is geen praten zo makkelijk als napraten.” Hij vertelt het publiek ook dat hij met alle cijferreeksen in nummerborden die hij op de weg ziet, aan het rekenen slaat. “Mijn hersenen zijn een rekenmachientje waarvan de batterij nooit leeg is.”

King
In 2014 ontving de gepensioneerde autobandenverkoper in Dresden de Prix d’Excellence. Deze prijs kreeg hij omdat hij als enige het getal 278.353.657 tot drie niet opeenvolgende priemgetallen kon factoriseren, nadat Zacharias Dase dat in 1854 had berekend. Hiermee verwierf hij de bijnaam ‘William Flash, the King of Prime’.

De King of Prime is overigens een allround rekenaar. “Ik doe alles – ook vermenigvuldigen, delen, machtsverheffen, optellen, aftrekken. Ik heb geen lievelingsgetal, mijn enige lieveling is mijn vrouw.” Zíj was het die de strik die Bouman draagt, versierde met priemgetallen. Zij was het ook van wie het mobieltje afging tijdens de eerste recordpoging vandaag.

Bouman traint dagelijks met het rekenprogramma Mathematica. “Dan doe ik twintig sommen. Ik las in het boek ‘The Great Mental Calculators’ van Steven Smith dat er twee dingen nodig zijn: gevoel voor getallen én intensieve training.”

Geen raad
Het rekenwonder is een getalpracticus, geen theoreticus. “Ik heb een boek van Benne de Weger. Het heet ‘Elementaire getaltheorie en asymmetrische cryptografie’ en staat vol met formules. Daar weet ik totaal geen raad mee. Maar het is wel leuk om met elkaar van gedachten te wisselen.”

Bouman is een man van oneliners. Bijvoorbeeld: “Zonder wiskunde groeit alleen het gras, en misschien dat ook niet eens”. Hij wil er maar mee zeggen dat we wiskunde niet kunnen ontlopen. “Je komt het op alle mogelijke manieren tegen.” Hij kan er slecht tegen wanneer hij studenten treft die niet eens een poging doen om te rekenen. Zijn tip: “Pak je rekenmachine en mieter hem bij het grof vuil. Anders word je apelui en oliekoekendom.”

(Bron: Cursor )